Savremene kulture nastale su kao rezultat višemilenijumskih pokušaja i grešaka u gajenju i odabiru, odnosno selekciji.
Većina današnjih useva koje koristimo u ishrani ne liči na svoje pretke, koji su bili primitivniji i manje plemeniti. Naime, savremeno voće, povrće, žitarice nastale su kao rezultat višemilenijumskih pokušaja i grešaka u gajenju i odabiru, odnosno selekciji. Prve divlje vrste glavnih svetskih useva razvijale su se u geografskoj izolaciji, a potom su se širile vetrom, bujicom ili životinjskim izmetom. Ljudi su vremenom odredili prioritete, čuvali seme i eksperimentisali. Genetičari ovaj proces nazivaju domestikacijom, a zemljoradnici – poljoprivredom.
Znaje o istoriji unapređuje budućnost
Otkrivanje porekla hrane posao je kojim se bave naučni istraživači. Koriste genome i kulturološke zapise, kako bi utvrdili poreklo nekog useva. „U dodiru sa ljudima evolucija biljke biva obično promenjena“, kaže Pol (Paul) Gepts sa Univerziteta Kalifornija, a prenosi National Geographic Srbija. Ovaj botaničar proučava poreklo i evoluciju pasulja i drugih useva. Koristeći znanja o istoriji hrane, naučnici mogu da poboljšaju kvalitet onoga što će se uzgajati u budućnosti.
Odakle potiču usevi?
Pogledajte odakle potiču neki od useva koje danas koristimo u ishrani:
- AVOKADO – poreklom je iz Meksika i Srednje Amerike. Danas rastu tri vrste, svaka u različitim uslovima.
- ANANAS – potiče iz Amazonije. Smatra se da su evropski istraživači poneli uzorke na istok.
- BANANA – na Novoj Gvineji su rasle prve banane. Prva savremena vrsta je klon vrste iz jugoistočne Azije.
- CITRUSNO VOĆE – savremene pomorandže i mandarine evoluirale su u istočnoj Aziji od običnih mandarina i grejpfruta.
- GROŽĐE – divlje grožđe je odomaćeno samo jednom, na južnom Kavkazu. Putnici su sorte raznosili širom sveta.
- JABUKA – poreklom iz centralne Azije, smatra se da se ova voćka prvobitno širila duž Puta svile.
- JAGODA – današnja jagoda je hibrid dve vrste, po jedne iz svake Amerike. Prvobitna nije bila tako slatka i velika.
- KAFA – Etiopija je prva uzgajala ovaj usev. Potom je otputovao u Aziju, Evropu, a onda i u Južnu Ameriku, gde se danas najviše uzgaja.
- SUNCOKRET – ova biljka je jedna od severnoameričkih autohtonih useva, a njeno seme se pretežno žanje zbog ulja.
- PLAVI PATLIDŽAN – dve vrste su odomaćene u Indiji i južnoj Kini. Jedna se raširila ka istoku, druga ka zapadu. Izvor : Agroklub.rs Autor : Aleksandra Kekić
Ostavite komentar